Narcyzm – Osobowość narcystyczna: Czym jest, jak rozpoznać i jak sobie z nią radzić?

Zaburzenie osobowości narcystycznej objawia się w różny sposób, ale istnieją pewne cechy, które są wspólne dla większości osób z tym zaburzeniem:

1. Wielkościowe poczucie własnej wartości – Osoby z osobowością narcystyczną mają tendencję do wyolbrzymiania swoich osiągnięć i talentów. Pomimo braku znaczących osiągnięć uważają, że są wyjątkowe i zasługują na specjalne traktowanie.

Przykład:

„Zobacz, jak dobrze mi poszło w tym projekcie! Przecież wiedziałem, że nikt nie jest w stanie wykonać tego tak jak ja. Ci ludzie, z którymi pracuję, nie mają pojęcia, jak się to robi. Bez mnie wszystko by się zawaliło.”

1. Potrzeba podziwu – Narcyzi pragną ciągłego uznania i podziwu od innych. Często czują się zawiedzeni, jeśli nie dostają oczekiwanego aplauzu.

Przykład:

„Nawet nie wiem, jak mogłem pracować z takimi ludźmi. Oni w ogóle nie rozumieją, o co chodzi w tym projekcie. Ciekawe, czy ktokolwiek zauważył, jak świetnie sobie poradziłem, a przecież wszyscy powinni wiedzieć, że bez mnie, nic by się nie udało.”

1. Brak empatii – Osoby z tym zaburzeniem wykazują brak zdolności współodczuwania, niechęć do rozpoznawania i identyfikowania się z uczuciami lub potrzebami innych osób. 

Przykład:

„Znowu masz problem? Wszyscy przeżywają coś trudnego. Ja nie mam czasu na słuchanie twoich narzekań. Pamiętaj, że ja mam ważniejsze sprawy, to nie jest czas na rozmowy o Twoich uczuciach.”

1. Wykorzystywanie innych ludzi – Relacje sa powierzchowne i oparte na wykorzystywaniu innych innych do osiągnięcia swoich celów. Często traktują innych ludzi jako narzędzia do realizacji własnych pragnień i ambicji.

Przykład: „Muszę to zrobić, a ty jesteś najlepszą osobą, która mi pomoże. Ty zawsze będziesz do dyspozycji, bo jesteś moim wsparciem, prawda?”

1. Zachowania manipulacyjne – Osoby z osobowością narcystyczną mogą stosować różne techniki manipulacji, aby kontrolować innych i utrzymywać swoją dominację.

Przykład: „Naprawdę nie rozumiem, dlaczego nie chcesz mi pomóc. Jeśli mnie kochasz, to oczywiste, że to zrobisz. Jak możesz mnie zawieść w takim momencie?”

1. Przewrażliwienie na krytykę – Choć wydają się pewni siebie, osoby z tym zaburzeniem bardzo źle znoszą jakąkolwiek krytykę. Nawet drobna uwaga może wywołać u nich silną reakcję emocjonalną.

Przykład:

„Jak możesz w ogóle mówić, że to, co zrobiłem, jest złe? To absolutnie nie jest prawda! Ty chyba chcesz mnie poniżyć. Nie rozumiesz, jak ciężko pracowałem na ten sukces. Nie będę pozwalał na takie komentarze.”

1. Wyjątkowość i brak równych sobie – Narcyzi są przekonani, że są osobą wyjątkową i niepowtarzalną. Często uważają, że są rozumiane wyłącznie przez osoby o wysokim statusie społecznym i jedynie w ich towarzystwie mogą przebywać.  Mogą odrzucać osoby, które nie spełniają ich standardów.

Przykład: „Chciałbym rozmawiać tylko z osobami, które mają taki sam status jak ja. Ci ludzie nie mają nic ciekawego do powiedzenia. Muszą mieć przynajmniej odpowiedni poziom, by móc ze mną rozmawiać.”

1. Czują się uprawnieni do specjalnych przywilejów – Osoby z tym zaburzeniem mogą wierzyć, że zasługują na specjalne traktowanie, przywileje i uznanie, niezależnie od swojego zachowania. Z góry zakładają, że ich różne oczekiwania zostaną spełnione

Przykład: „Dlaczego mnie o to nie poprosiliście? Przecież to ja jestem osobą, która najlepiej poradziłaby sobie z tym zadaniem. Nie rozumiem, czemu nie myślicie o mnie jako o pierwszym wyborze!”

1. Zazdrość – częste poczucie zazdrości wobec innych lub przekonanie, że to inni są zazdrośni. 

Przykład: „Oczywiście, że oni są zazdrośni. Nikt nie osiągnął tego, co ja, i nikt nie potrafi robić tego, co ja. A ty, zamiast cieszyć się moim sukcesem, tylko się na mnie gapisz i próbujesz mnie przyćmić.”