1. Czym jest Brainspotting i na czym polega jego działanie?

Brainspotting (BSP) to metoda psychoterapeutyczna opracowana w 2003 roku przez dr. Davida Granda. Opiera się na założeniu, że ukierunkowany punkt wzrokowy („brainspot”) w polu widzenia jest powiązany z określoną strukturą neurologiczną, a poprzez utrzymywanie uwagi na tym punkcie można dotrzeć do nieświadomych, często głęboko zapisanych traum i emocji.

Kluczowe założenia Brainspottingu:

• Punkt wzrokowy = miejsce przetwarzania mózgowego. Terapeuta skanuje pole widzenia klienta, aby znaleźć tzw. „punkt traumatogeniczny”, przy którym pacjent odczuwa największy dyskomfort lub napięcie.
• Przytrzymanie i obserwacja. Po zlokalizowaniu tego punktu klient zostaje poproszony o utrzymanie wzroku na nim, podczas gdy terapeuta wspiera go w odczuwaniu, nazwaniu i przetwarzaniu emocji.
• Dostęp do głębokich warstw pamięci. Utrzymywanie spojrzenia na konkretnym brainspocie pomaga skierować uwagę systemu nerwowego na te fragmenty doświadczenia, które są zablokowane, co umożliwia ich naturalne uwolnienie i integrację.

Brainspotting jest szczególnie polecany przy:

• Traumach (w tym PTSD)
• Silnych reakcjach lękowych i panice
• Uciążliwych wspomnieniach (flashbacki)
• Zaburzeniach stresu pourazowego
• Uzależnieniach (alkohol, substancje psychoaktywne)
• Chronicznym bólu somatycznym (powiązanym z doświadczeniami emocjonalnymi)

2. Korzyści z terapii Brainspotting online

1. Dostępność miejsca i czasu
   Dzięki terapii online nie musisz tracić czasu na dojazdy i możesz uczestniczyć w sesji z dowolnego miejsca z dobrym łączem internetowym.
2. Dyskomfort wizyty w gabinecie minimalizowany
   Niektórzy pacjenci odczuwają silny lęk przed tradycyjną wizytą w gabinecie. Sesje online odbywają się w bezpiecznym, domowym środowisku, co sprzyja szybszemu otwarciu.
3. Wybór terapeuty z całego kraju (a nawet zagranicy)
   Brainspotting wciąż nie jest tak powszechny jak tradycyjne metody, więc możliwość sesji na odległość pozwala znaleźć specjalistę, który ma duże doświadczenie w tej konkretnej metodzie.
4. Skupienie uwagi na sobie
   Utrzymanie kontaktu wzrokowego z jasnym punktem czy wskaźnikiem (np. wskaźnikiem laserowym lub palcem terapeuty) na ekranie pozwala łatwiej skoncentrować się na odczuciach i doznaniach, bez rozpraszania bodźcami zewnętrznymi.
5. Możliwość szybkiej reakcji w sytuacji kryzysu
   Jeśli w trakcie sesji online odczujesz nasilenie lęku lub dyskomfortu, wystarczy przerwać rozmowę jednym kliknięciem lub skontaktować się z terapeutą natychmiast, bez konieczności długiego czekania na fizyczne wsparcie.

3. Jak wybrać odpowiedniego terapeutę Brainspotting online

A. Kwalifikacje i certyfikaty

• Certyfikat Brainspotting Institute: Upewnij się, że terapeuta przeszedł oficjalne szkolenia organizowane lub rekomendowane przez Brainspotting Institute.
• Doświadczenie kliniczne: Sprawdź, ile lat psychoterapeuta pracuje z BSP oraz z jakimi problemami pacjentów najczęściej się spotykał.

B. Specjalizacja i obszar pracy

• Trauma i PTSD: Niektórzy terapeuci koncentrują się wyłącznie na leczeniu urazów psychicznych, dla innych głównym obszarem jest praca z uzależnieniami lub problemami psychosomatycznymi. Wybierz kogoś, kto ma doświadczenie w tematyce, która Cię dotyczy.
• Podejście integrujące: Część psychoterapeutów łączy Brainspotting z elementami terapeutycznymi, m.in. korzysta z metod terapii poznawczo-behawioralnej (CBT) lub Gestalt. Jeśli interesuje Cię podejście holistyczne, zwróć na to uwagę.

C. Forma komunikacji

• Platforma telemedyczna: Sprawdź, czy terapeuta korzysta z bezpiecznej, szyfrowanej platformy.
• Systematyczność: zawrzyj kontrakt terapeutyczny, który określi częstotliwość i długość sesji oraz ewentualne formy kontaktu z terapeutą pomiędzy sesjami.

D. Opinie i rekomendacje

• Recenzje od innych pacjentów: Choć Brainspotting może być jeszcze niszowe, warto poszukać opinii na forach terapeutycznych lub w grupach wsparcia.
• Rzeczywiste historie sukcesu: Zapytaj, czy terapeuta może przedstawić anonimowe studia przypadków, w których BSP doprowadziło do znaczącej poprawy.

4. Przygotowanie techniczne do sesji Brainspotting online

1. Zadbaj o stabilne łącze internetowe
   Brainspotting wymaga płynnej wizji i dźwięku – zerwane połączenie może przerwać pracę nad silnymi emocjami. Jeśli to możliwe, użyj połączenia kablowego zamiast Wi-Fi albo upewnij się, że sygnał jest mocny.
2. Urządzenie i oprogramowanie
   • Laptop lub komputer stacjonarny z dużym ekranem ułatwia utrzymanie kontaktu wzrokowego na wyznaczonych punktach.
   • Tablet – pozwala na nieco większą mobilność, ale mniejszy ekran może utrudniać precyzyjne śledzenie punktu wzrokowego.
   • Smartfon – jako ostateczność; musisz jednak znaleźć sposób na umocowanie telefonu w stabilnej pozycji.
3. Przetestuj kamerę, mikrofon i głośniki z wyprzedzeniem, aby upewnić się, że obraz jest wyraźny, a dźwięk nie przerywa.
4. Odpowiednie oświetlenie i tło
   • Ustaw się w dobrze oświetlonym pomieszczeniu, tak by kamera dokładnie rejestrowała wyraz Twoich oczu i mimikę.
   • Unikaj jaskrawych świateł za plecami (tzw. światło kontralucyjne), które mogą pogorszyć widoczność.
     
5. Sprzęt do wskazywania punktu wzrokowego
   Podczas Brainspottingu terapeuta może używać wskaźnika (laserowego albo palca) lub graficznego znacznika na ekranie. Upewnij się, że:
   • Widzisz wyraźnie każdy ruch wskaźnika;
   • Twoja kamera obejmuje całe pole widzenia (od ramion do czubka głowy), aby terapeuta mógł obserwować wszelkie subtelne zmiany wyrazu twarzy.

5. Przebieg sesji Brainspotting online

Krok 1: Powitanie i ustalenie celu sesji

Terapeuta rozpoczyna od krótkiego omówienia dotychczasowych doświadczeń (jeśli pracujecie już jakiś czas) lub pyta o główną kwestię, nad którą chcesz pracować. Może to być np. konkretne wspomnienie traumatyczne, nawracające ataki paniki czy chroniczne napięcie mięśni.

Krok 2: Kalibracja punktu wzrokowego

1. Przegląd pola widzenia: Psychoterapeuta instruuje Cię, by patrzeć prosto w kamerę. Następnie powoli przesuwa wskaźnik (np. małą lampkę, kursor na ekranie) w półkolu przed Tobą, obserwując Twoją mimikę, ruchy gałek ocznych i zmiany napięcia ciała.
2. Zaznaczenie „punktu”: Gdy znajdzie się pozycja, przy której odczuwasz wzrost napięcia, niepokoju, emocjonalnego dyskomfortu lub poczucie „zamrożenia”, terapeuta pyta o to, byś potwierdził(-a), czy to właśnie ten moment.

Krok 3: „Utrzymanie” brainspota

Gdy punkt zostanie zidentyfikowany, zostajesz poproszony(-a) o nieustanne patrzenie w to miejsce (najczęściej przez kilkadziesiąt sekund do kilku minut). Wiąże się to z:

• Monitorowaniem doźwiadczeń wewnętrznych: Możesz odczuwać fale emocji, napięcia w ciele, impulsywne myśli lub zmiany w oddechu.
• Raportowaniem terapeucie: Co jakiś czas („terapeuta: Co teraz odczuwasz?”), opisujesz na głos, co się dzieje w Twoim wnętrzu – fizyczne odczucia, obrazy, myśli, wspomnienia.

Krok 4: Przetwarzanie i integracja

Kiedy uczucia staną się mniej intensywne, a napięcie opadnie, terapeuta poprowadzi Cię przez proces integracji:

• Nazwanie emocji: Pomoc w identyfikacji tego, co przeżywasz („Czy to uczucie przypomina Ci jakiś obraz? Dźwięk? Wspomnienie?”).
• Oddech i relaksacja: Krótkie techniki oddechowe lub ćwiczenia rozluźniające napięte mięśnie (np. świadome skanowanie ciała).
• Weryfikacja zmian: Po chwili powrót wzrokiem do pierwotnego brainspota – czy odczucia się zmieniły, czy pojawiły się nowe informacje?

Krok 5: Zamknięcie sesji

Po zakończeniu pracy nad wybranym obszarem terapeuta:

• Zadaje pytania o samopoczucie: „Jak się czujesz po tej rundzie pracy z brainspotem?”
• Podsumowuje odkrycia: „Mówiłeś, że poczułeś ucisk w klatce piersiowej i obraz z dzieciństwa. Co to dla Ciebie znaczy?”
• Zaleca zadania domowe: Mogą to być krótkie notatki w dzienniku emocji, ćwiczenia oddechowe, wizualizacje albo praca z myślami w ciągu tygodnia przed kolejną sesją.
• Zaplanowanie kolejnej sesji: Ustalenie daty i godziny, a także ewentualne przygotowanie się na kolejne rundy Brainspottingu.

6. Przykłady zastosowania i wskazówki praktyczne

Przykład 1: Praca z traumą

Anna, która doświadczyła wypadku samochodowego, miała problemy z powracającymi flashbackami i panicznym lękiem na myśl o jeździe autem. Podczas sesji Brainspotting online udało się zlokalizować punkt wzrokowy, przy którym pojawiało się uczucie „zamrożenia” i ból w klatce piersiowej. Po kilkukrotnym utrzymaniu spojrzenia na tym brainspocie Anna powoli zauważyła, że lęk maleje, a zamiast paraliżującego strachu pojawiają się konkretne wspomnienia (dźwięk zderzenia, krzyk). Terapeuta pomógł jej zintegrować te emocje poprzez QR – „Qualities of Resolution” (zapytanie, co zmienia się w odczuciach po każdej rundzie), dzięki czemu po kilku sesjach flashbacki ustąpiły, a jazda samochodem nie wywołuje już paniki.

Przykład 2: Praca z lękiem społecznym

Krzysztof odczuwał silny lęk przed wystąpieniami publicznymi. Przy pierwszym podejściu terapeuta znalazł brainspot związany z odczuciem suchości w ustach i drżeniem rąk. Podczas sesji Krzysztof zauważył w myślach obraz sali wykładowej sprzed kilku lat, w której został wyśmiany. Po kilku rundach utrzymywania spojrzenia na punkcie wzrokowym pojawiło się uczucie ulgi, a ból w klatce piersiowej zmniejszył się. Na koniec sesji terapeuta zaprosił go do wykonania krótkiej wizualizacji: stoi na scenie, mówi do ludzi, a ciało jest odprężone. Po miesiącu Krzysztof stanął przed grupą z większą pewnością siebie.

Wskazówki praktyczne:

1. Zaufaj procesowi
   Brainspotting może wywoływać silne emocje – zarówno łzy, złość, jak i uczucie smutku. To znak, że praca dotarła do głęboko ukrytych warstw. Pozwól sobie na te reakcje bez oceniania.
2. Regularność sesji
   Podobnie jak w innych terapiach, praca z traumą czy lękiem wymaga systematyczności. Zazwyczaj zaleca się cotygodniowe lub co dwutygodniowe spotkania.
3. Zapisuj w dzienniku
   Po każdej sesji notuj, co się zmieniło: jak się czujesz, co się pojawiło, czy jakieś wspomnienie powróciło. Dziennik emocji pomaga monitorować postępy i dostarcza terapii dodatkowych informacji.
4. Miej pod ręką wsparcie
   Jeśli po sesji odczujesz silne załamanie lub pogorszenie stanu, skontaktuj się z terapeutą, by umówić konsultację. W razie potrzeby skorzystaj również z zaufanego przyjaciela lub członka rodziny, aby nie przechodzić trudnych emocji całkowicie w samotności.
5. Bądź cierpliwy(-a)
   Niektóre traumy wymagają wielokrotnego przetwarzania. Czasem potrzeba kilku rund BSP, by dotrzeć do pierwotnego obrazu i poczuć znaczącą ulgę.

7. Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

1. „Czy Brainspotting online jest tak samo skuteczny jak stacjonarnie?”
   Tak – wiele badań i doświadczeń klinicznych dowodzi, że przy dobrej relacji terapeutycznej i odpowiednim przygotowaniu sesje online mogą być równie efektywne jak spotkania w gabinecie. Kluczowa jest stabilność połączenia i właściwe ustawienie kamery, by zarówno terapeuta, jak i pacjent widzieli mimikę i ruchy oczu.
2. „Jak długo trwa jedna sesja BSP online?”
   Zwykle sesje trwają od 50 do 60 minut. Czasami terapeuci proponują nieco dłuższe spotkania (do 75 minut), jeśli przewidują głębszą pracę nad traumą.
3. „Czy potrzebuję specjalnego sprzętu do Brainspottingu?”
   Oprócz komputera/laptopa z kamerą i mikrofonem nie musisz niczego dodatkowego kupować. Terapeuta online może używać wskaźnika laserowego lub graficznego markera na ekranie. Ważne, aby znajdować się w spokojnym miejscu, pozbawionym zakłóceń.
4. „Czy Brainspotting boli lub może wywołać załamanie psychiczne?”
   Praca z traumą bywa emocjonalnie intensywna, jednak terapeuta jest szkolony, by kontrolować tempo i reagować na Twoje potrzeby. Jeśli poczujesz, że jest za dużo naraz, wystarczy zgłosić to terapeucie – sesja może zostać zwolniona, przerwana lub zmodyfikowana.
5. „Ile sesji Brainspottingu jest potrzebnych?”
   To bardzo indywidualne. Niektórzy pacjenci doświadczają znaczącej ulgi już po 3–5 sesjach, inne osoby mogą potrzebować serii 10–12 spotkań (zwłaszcza przy głęboko zakorzenionych traumach). Terapeuta wspólnie z Tobą będzie oceniać postępy i proponować dalszy plan pracy.

Podsumowanie

Brainspotting online to nowoczesna forma terapii skoncentrowana na przetwarzaniu głębokich traum i emocji za pomocą punktów wzrokowych. Dzięki wykorzystaniu platform telemedycznych możesz korzystać z tej metody bez wychodzenia z domu, zyskując elastyczność, dyskrecję oraz dostęp do specjalistów z różnych zakątków kraju.

Kluczem do skutecznej terapii jest:

• Wybór doświadczonego terapeuty z certyfikatem BSP (Brainspotting),
• Odpowiednie przygotowanie techniczne (stabilne łącze, dobre oświetlenie, czytelne pole widzenia),
• Gotowość do szczerej pracy nad emocjami oraz systematyczność spotkań.

Jeżeli zmagasz się z traumą, lękiem, chronicznym bólem czy problemem uzależnienia, Brainspotting może być dla Ciebie przełomową metodą terapeutyczną. Rozpocznij poszukiwania odpowiedniego psychoterapeuty, przygotuj swoje otoczenie i pozwól sobie na proces uzdrawiania – nawet zdalnie, przed ekranem komputera.